Aerosol-therapie

Je arts heeft je het gebruik van een vernevelaar voorgeschreven. Dit is een elektrisch toestel waarmee je geneesmiddelen kunt vernevelen en inhaleren. Hiertoe wordt het geneesmiddel opgelost in een vloeistof. Vervolgens zet de vernevelaar deze vloeistof om in nevel en mist die je via een mondstuk of mondmasker inademt. Zo komt het geneesmiddel rechtstreeks in je longen terecht.

Om voldoende geneesmiddel in je longen te krijgen, is het nodig om zorgvuldig enkele raadgevingen rond het correct gebruik van je vernevelaar op te volgen. Ook het regelmatig en grondig schoonmaken van je vernevelaar is belangrijk voor een goede werking ervan en om infecties te voorkomen.

Het bereiden van de oplossing

Was zorgvuldig je handen met water en zeep.
Bereid de oplossing vlak vóór het vernevelen in het geneesmiddelpotje.
Voeg indien nodig fysiologische zoutoplossing toe tot de gewenste hoeveelheid (de minimale starthoeveelheid bedraagt 3 tot 4 ml). Werk steeds met steriele oplossingen op kamertemperatuur. Gebruik geen gedestilleerd water, want dit kan prikkelend werken.
Neem je meerdere geneesmiddelen tegelijkertijd met de vernevelaar, meng dan alleen geneesmiddelen in het potje die mogen gemengd worden. Vraag dit desnoods na bij je arts of apotheker.
Vóór elk gebruik zet je het toestel gedurende enkele seconden aan wanneer het leeg is, om resterend vocht te verwijderen.
Vul het geneesmiddelpotje juist voor je begint met vernevelen.

De oplossing vernevelen

Plaats het toestel op een horizontaal oppervlak. Ga er recht voor zitten en neem een ontspannen houding aan.
Kinderen plaatsen het masker over de mond en/of neus. Volwassenen kunnen gebruik maken van een mondstuk. Steek het mondstuk in de mond en omsluit het goed met de lippen, zonder te bijten.
Hou de vernevelaar rechtop voor een gelijkmatige nevel en zet het toestel aan. Het hoofd is lichtjes achterover gebogen.
Adem traag in langs je mond. Houd je adem gedurende 5 seconden in en adem rustig uit. Adem niet uit in de richting van de compressor om te vermijden dat hij vuil wordt.
Praat niet tijdens het vernevelen. Indien er een korte pauze nodig is, zet dan de compressor even uit en neem het mondstuk of mondmasker weg.
Zet de toediening verder tot 1 minuut nadat de vernevelaar begint te sputteren (maximaal 10 minuten per sessie).
Zet het toestel af. Een kleine hoeveelheid vloeistof blijft achter in het geneesmiddelpotje. Demonteer na elk gebruik en spoel het geneesmiddelpotje en het mondmasker of mondstuk schoon met lauw water. Daarna laat je alle onderdelen drogen op een propere doek.
Spoel na het vernevelen uw mond met water door te gorgelen. Hierbij het water niet inslikken! Kleine kinderen of baby's laat je best iets drinken.
Gebruik je een mondmasker, was dan na het vernevelen je huid rond neus en mond om huidirritatie te voorkomen.

Schoonmaak en onderhoud

Wanneer je een vernevelaar gebruikt, is een goede hygiëne en een goed onderhoud zeer belangrijk. Dit vraagt tijd maar is nodig om infecties te voorkomen. Immers door verontreiniging van het toestel kunnen er bacterieën in de vernevelaar groeien. Ook kan achtergebleven vloeistof kristallen vormen die de kanaaltjes kunnen verstoppen waardoor het geneesmiddel niet meer tot in de longen terechtkomt.
Na elk gebruik worden het geneesmiddelpotje en mondmasker of mondstuk gespoeld met lauw water.
Na de laatste aerosolbeurt van elke dag worden de onderdelen met lauw water en detergent gereinigd en nadien onder warm stromend water afgespoeld (het aerosol-toestel zelf uiteraard niet met water reinigen!)
Eenmaal per week worden de onderdelen na deze reiniging ontsmet. Dit kan op verschillende manieren gebeuren: door het koken in water gedurende 5 minuten, of in de vaatwasser op 70°C gedurende 30 minuten, of in een sterilisator voor zuigﬂessen, of door het onderdompelen in een desinfecterende oplossing. (Respecteer hierbij steeds de aangewezen verdunningen en de tijd van onderdompeling. Voor een alcohol 70°-oplossng volstaat 30 seconden. Na het onderdompelen: alle onderdelen goed afspoelen!)
Steeds na spoelen, reinigen en ontsmetten : droog de onderdelen met een proper, niet pluizende papier, type keukenpapier. (Geen handdoek gebruiken!). Zorg er steeds voor dat alle onderdelen goed droog zijn voor ze weer te monteren. Bewaar de vernevelaar op een droge en stofvrije plaats.
Reinig ook wekelijks het oppervlak van de compressor met een linnen doek gedrenkt in desinfecterende alcohol 70°-oplossing.

Enkele tips

Bij ernstige hoest of bronchospasmen (het samentrekken van de longen), stop je het vernevelen en raadpleeg je je arts of apotheker.
Laat best regelmatig je inhalatietechniek nakijken door je arts, longverpleegkundige of apotheker.
Vervang de wegwerpbare mondstukken of mondmaskers, slangen en het geneesmiddelpotje minstens elke 3 maanden (of volgens de aanbevelingen van de fabrikant van de vernevelaar). De meeste mondmaskers kunnen 6 tot 8 behandelingsweken meegaan.
Mucoviscidose patiënten die vernevelaars gebruiken moeten nog voorzichtiger zijn om besmetting van hun vernevelaar te vermijden. Het onderhoud van hun vernevelaar vraagt extra aandacht en tijd. Zij moeten de verschillende onderdelen reinigen met detergent na elk gebruik en elke dag ontsmetten.